''Xαστούκι''στα πανηγύρια του Ψαθά για το ΕΚΠΑ (με χωρίς αριθμό εισακτέων!!!)Στο “μάτι” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συγχωνεύσεις ΑΕΙ και αξιολόγηση εκπαιδευτικών.

Συγχωνεύσεις ΑΕΙ: Έλλειψη στρατηγικού σχεδίου ή ολοκληρωμένης αξιολόγησης εκ των προτέρων- Δεν είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο η αναβάθμιση των ΤΕΙ θα χρησιμεύσει για τη βελτίωση του κατακερματισμένου τοπίου της τριτοβάθμιας

Στο “μάτι” της εξάμηνης έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά την αξιολόγηση της προόδου των κρατών μελών όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες,
μπήκαν τρία ζητήματα που “τρέχουν” αυτή την χρονική περίοδο από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γαβρόγλου.

Στην έκθεση η Ευρωπαική Επιτροπή κάνει λόγο για για κατάργηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, έλλειψη στρατηγικού σχεδίου ή ολοκληρωμένης αξιολόγησης εκ των προτέρων για τις συγχωνεύσεις “Γαβρόγλου” στα ΑΕΙ και χαμηλή ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει:

Αξιολόγηση: Μεταξύ των αρνητικών συνεπειών στη σχολική εκπαίδευση συμπεριλαμβάνονται τα χαμηλά επίπεδα αυτονομίας και λογοδοσίας, καθώς και η έλλειψη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.

Μολονότι, σύμφωνα με στοιχεία, οι επιδόσεις των μαθητών βελτιώνονται όταν αυξάνεται η αυτονομία του σχολείου, συμπεριλαμβανομένης της αυτονομίας του σχολείου όσον αφορά τους πόρους και το πρόγραμμα σπουδών του (ΟΟΣΑ, 2018c).


Η Ελλάδα έχει ένα από τα πλέον συγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα εντός του ΟΟΣΑ (ΟΟΣΑ 2018a).

Υπάρχει έλλειψη, εν γένει, λογοδοσίας και παρακολούθησης, οι οποίες ανατροφοδοτούν τον σχεδιασμό πολιτικής.

Η εξάρτηση από τα φροντιστήρια και την ιδιωτική διδασκαλία είναι υψηλή, ενώ η αρχική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, ειδικά για το δευτεροβάθμιο επίπεδο, δεν ενσωματώνει επαρκώς την παιδαγωγική κατάρτιση.

Με νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2018 θεσπίστηκε η αξιολόγηση των διοικητικών στελεχών στον τομέα της εκπαίδευσης και η αυτοαξιολόγηση των σχολείων ως μέτρα για την επίτευξη περισσότερης λογοδοσίας στο σύστημα. Ωστόσο, καταργήθηκε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.


Η ισχυρή εξάρτηση από προσωρινές μη ανανεώσιμες συμβάσεις για τους εκπαιδευτικούς υπονομεύει τη συνέχεια στα σχολεία. Από το 2019 και σε μια περίοδο τριών ετών, αναμένεται να προληφθούν 15 000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί, μεταξύ των οποίων 4 500 εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής.

Συγχωνεύσεις ΑΕΙ: Το 2018 άρχισαν να γίνονται συγχωνεύσεις μεταξύ πανεπιστημίων και τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (ΤΕΙ), επικεντρωμένων στις εφαρμοσμένες επιστήμες, την τεχνολογία και την τέχνη.

Ωστόσο, δεδομένης της έλλειψης στρατηγικού σχεδίου ή ολοκληρωμένης αξιολόγησης εκ των προτέρων, δεν είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο η αναβάθμιση τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τεχνικής εκπαίδευσης θα χρησιμεύσει για τη βελτίωση του κατακερματισμένου τοπίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.


Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση: Έχουν εγκριθεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την αναβάθμιση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) στην Ελλάδα, ωστόσο η ελκυστικότητά του παραμένει χαμηλή και χρειάζονται περαιτέρω επενδύσεις.

Το ποσοστό των σπουδαστών της ανώτερης δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα παραμένει σταθερό γύρω στο 30 %, ποσοστό που υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου της ΕΕ (47,3%), και τα επίπεδα εγκατάλειψης είναι υψηλότερα απ’ ό,τι στη γενική εκπαίδευση.

Το 2017 καταρτίστηκαν κοινά πλαίσια ποιότητας για τις μαθητείες και τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ συγκροτήθηκαν και νέοι φορείς διακυβέρνησης.

Ένα πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου («Μια νέα αρχή για τα ΕΠΑΛ») για τη βελτίωση του ρόλου και της εικόνας της επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, επεκτάθηκε σε όλες τις ανώτερες επαγγελματικές σχολές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ).

Το σύστημα μαθητείας έχει διευρυνθεί περαιτέρω, αλλά ο αριθμός των θέσεων μαθητείας που προσφέρονται στον ιδιωτικό τομέα παραμένει χαμηλός.

Για να ενισχυθεί η συνάφεια με την αγορά εργασίας, απαιτούνται συστηματικές εταιρικές σχέσεις και στρατηγική συνεργασία με όλους τους ενδιαφερομένους σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.


Έχει δημιουργηθεί ένα γενικό σύστημα για τη διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας, αλλά τα αποτελέσματα δεν αντικατοπτρίζονται επαρκώς στα προγράμματα κατάρτισης, μεταξύ άλλων για τους ανέργους.

Χρειάζονται υψηλής ποιότητας πρότυπα εισροών (προγράμματα σπουδών) και αποτελεσμάτων (απόφοιτοι) για την παροχή κατάρτισης.

ΟΟΣΑ: Τον Απρίλιο του 2018 ο ΟΟΣΑ δημοσίευσε επισκόπηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος (ΟΟΣΑ, 2018b).

Η εφαρμογή των συστάσεων του ΟΟΣΑ για βελτίωση αναμένεται να συμβάλει στη διόρθωση της κατάστασης.

Ωστόσο, έως τώρα δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένα μέτρα.

Χαμηλά στον ευρωπαϊκό δείκτη δεξιοτήτων: Το ποσοστό ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει αυξηθεί περαιτέρω, ενώ η απασχολησιμότητα των πρόσφατων αποφοίτων, η ισχυρή κινητικότητα προς το εξωτερικό και οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση.





Για ο 2017, η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά το επίπεδο ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (43,7 % έναντι 39,9 %).

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2014/2015, περισσότεροι από 30 000 φοιτητές ήταν εγγεγραμμένοι σε πρόγραμμα σπουδών στο εξωτερικό.


Η Ελλάδα είναι τέταρτη στην ΕΕ, σε απόλυτους αριθμούς, όσον αφορά την κινητικότητα προς το εξωτερικό, μετά τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2018d). Κατά την περίοδο 2014-2017, το ποσοστό απασχόλησης των πρόσφατων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκε κατά 8,1 εκατοστιαίες μονάδες και ανήλθε σε 52,1 % το 2017. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό ακόμη υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου της ΕΕ (79 %).

Η Ελλάδα κατατάσσεται πολύ χαμηλά στον ευρωπαϊκό δείκτη δεξιοτήτων, με έντονες αναντιστοιχίες δεξιοτήτων, ιδίως όσον αφορά τους αποφοίτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που εργάζονται σε θέσεις εργασίας για τις οποίες δεν απαιτείται τριτοβάθμια εκπαίδευση (Cedefop, 2018).

Δαπάνες: Το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει δυσχέρειες λόγω χαμηλών και μη αποδοτικών δαπανών.

Οι δαπάνες εκπαίδευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι οποίες το 2016 ανήλθαν στο 4,3 %, παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με αυτές του 2015 και κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (4,7 %).

Η γήρανση του πληθυσμού και η προβλεπόμενη μείωση του αριθμού των παιδιών κατά τις επόμενες δεκαετίες τονίζουν την ανάγκη να βελτιωθεί η χρήση πόρων στο εκπαιδευτικό σύστημα και να παρασχεθούν δυνατότητες διά βίου μάθησης με στόχο την προσαρμογή στη μεταβαλλόμενη σύνθεση της κοινωνίας.

Επί του παρόντος, η παρακολούθηση των δαπανών είναι ανεπαρκής.

Θα ήταν δυνατό να βελτιωθεί με ενοποιημένους προϋπολογισμούς και συνεκτική συλλογή δεδομένων (ΟΟΣΑ, 2018 β). Για να επιτευχθεί αυτή η βελτίωση, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων έχει υπογράψει μνημόνιο με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Κέντρα εκπαιδευτικής και συμβουλευτικής υποστήριξης: Το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει δυσχέρειες λόγω χαμηλών και μη αποδοτικών δαπανών.

Οι δαπάνες εκπαίδευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι οποίες το 2016 ανήλθαν στο 4,3 %, παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με αυτές του 2015 και κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (4,7 %). Η γήρανση του πληθυσμού και η προβλεπόμενη μείωση του αριθμού των παιδιών κατά τις επόμενες δεκαετίες τονίζουν την ανάγκη να βελτιωθεί η χρήση πόρων στο εκπαιδευτικό σύστημα και να παρασχεθούν δυνατότητες διά βίου μάθησης με στόχο την προσαρμογή στη μεταβαλλόμενη σύνθεση της κοινωνίας.


Επί του παρόντος, η παρακολούθηση των δαπανών είναι ανεπαρκής. Θα ήταν δυνατό να βελτιωθεί με ενοποιημένους προϋπολογισμούς και συνεκτική συλλογή δεδομένων (ΟΟΣΑ, 2018 β).

Για να επιτευχθεί αυτή η βελτίωση, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων έχει υπογράψει μνημόνιο με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Μετανάστες: Έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για την ένταξη των νεοαφιχθέντων μεταναστών στην εκπαίδευση, ωστόσο εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές προκλήσεις.

Σχεδόν το 60 % των 24 000 παιδιών μεταναστών και προσφύγων που βρίσκονταν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2018 έχουν ενταχθεί στην εκπαίδευση κατά το σχολικό έτος 2018/2019.

Θα χρειαστούν συνεχείς προσπάθειες και επενδύσεις για τη βελτίωση αυτού του ποσοστού και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Εκπαίδευση ενηλίκων: Παρά την ανάγκη για βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, η συμμετοχή στην εκπαίδευση ενηλίκων παραμένει πολύ χαμηλή.

Το 2017 το ποσοστό συμμετοχής στην εκπαίδευση ενηλίκων ανήλθε σε 4,5 %, πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (10,9 %). (32) Το 2015, το 21,7 % των ελληνικών επιχειρήσεων παρείχε επαγγελματική κατάρτιση στους υπαλλήλους του (μέσος όρος της ΕΕ: 72,6 %) και μόνο το 18,5 % των εργαζομένων συμμετείχε στην κατάρτιση αυτή (μέσος όρος της ΕΕ: 40,8 %), το χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, γεγονός που καθιστά απαραίτητες περαιτέρω επενδύσεις.

Επενδύσεις: Είναι σημαντικό για την Ελλάδα να αυξηθούν οι επενδύσεις για τη στήριξη της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της εκπαίδευσης και κατάρτισης και της κοινωνικής ένταξης, ώστε να βελτιωθεί η παραγωγικότητά της και η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.

Οι ελλείψεις και αναντιστοιχίες δεξιοτήτων συγκαταλέγονται μεταξύ των εμποδίων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως σε καινοτόμους τομείς που παρέχουν ποιοτική απασχόληση.

Η κατάσταση αυτή υποδεικνύει την ανάγκη να πραγματοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές εκπαίδευσης και κατάρτισης και να εναρμονιστούν καλύτερα τα εκπαιδευτικά προγράμματα σπουδών με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του εργατικού δυναμικού στο έπακρο απαιτούνται επίσης περισσότερες επενδύσεις στην κοινωνική ένταξη, ενίσχυση των ικανοτήτων της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης και αύξηση της διαθεσιμότητας υπηρεσιών παιδικής φροντίδας και μακροχρόνιας περίθαλψης, με προσοχή σε τυχόν γεωγραφικές ανισότητες όσον αφορά τη διαθεσιμότητά τους.

Λαμβανομένου υπόψη του αυξανόμενου αριθμού υπηκόων τρίτων χωρών που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, τα κονδύλια της ΕΕ θα πρέπει να στηρίζουν την εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής ένταξης που εγκρίθηκε το 2018 από την ελληνική κυβέρνηση.